گروه‌های حرف اضافه‌ای در زبان فارسی:یک بررسی نقشگرا

Authors

Abstract:

گروه‌های حرف اضافه در نظریه‌پردازی‌های نحوی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. در دستور نقش و ارجاع این گروه‌ها به سه دستة افزوه، نشانگر موضوع و موضوع- افزوده تقسیم می‌شوند. دردستة اول، این گروه‌ها به عنوان ادات ایفای نقش می‌نمایند.در دستة دوم، گروه حرف اضافه یکی از موضوع‌های محمول می‌باشد. در دستة سوم، حرف اضافه، نشانگر موضوع برای محمول است اما بر معنای بند نیز می‌افزاید. نوشتار حاضر نشان می‌دهد که گروه حرف اضافه‌ای در زبان فارسی دارای کارکردهای مختلفی است و علاوه بر نقش ادات می‌تواند به منزلة نشانگر موضوع در ساخت‌های دو مفعولی و گاهی به عنوان مفعول مستقیم و برخی نقش‌های دیگر به کار رود. در این جستار گروه­های حرف اضافه­ای نشانگر موضوع با توجه به افعالی که با آنها تظاهر می یابند به ده دسته تقسیم شدند. گروه حرف اضافه­ای همراه با فعل­های ناگذر حرکتی، گروه حرف اضافه­ای مکانی و غیر مکانی همراه با فعل ربطی و گروه حرف اضافه­ای در ساختار­های فعل سبک فارسی، از دیگر مواردی می­باشد که در این پژوهش مورد بررسی قرار­گرفت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

گروه های حرف اضافه ای در زبان فارسی:یک بررسی نقشگرا

گروه های حرف اضافه در نظریه پردازی های نحوی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. در دستور نقش و ارجاع این گروه ها به سه دستة افزوه، نشانگر موضوع و موضوع- افزوده تقسیم می شوند. دردستة اول، این گروه ها به عنوان ادات ایفای نقش می نمایند.در دستة دوم، گروه حرف اضافه یکی از موضوع های محمول می باشد. در دستة سوم، حرف اضافه، نشانگر موضوع برای محمول است اما بر معنای بند نیز می افزاید. نوشتار حاضر نشان ...

full text

ملاحظاتی در باب زبان قرآن: تحلیلی نقشگرا، تبیینی شناختی-رده‌شناختی

یکی از بحث‌های عمده و دامنه‌دار در حوزه علوم قرآنی، به مسأله زبان قرآن برمی‌گردد. تاکنون مطالعات بی‌شماری در مورد ویژگی‌های زبان قرآن از جنبه‌های گوناگون صورت گرفته‌ است. با وجود این، عمدتاً نتایجِ این مطالعات مبتنی بر تحلیل‌های دقیقِ برآمده از نظریه‌های نوین زبان‌شناختی نیست. ازاین‌رو، پژوهش حاضر، جهت بررسی جنبه‌های معینی از زبان قرآن، با کارکردی دوگانه، نخست، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در ...

full text

گروه حرف تعریف در زبان فارسی

این مقاله ضمن بررسی ساختمان گروه اسمی در زبان فارسی نشان داده است اکثر سازه‌های این گروه یا از هم مستقل‌اند یا وابسته‌های گروه موسوم به گروه حرف تعریف هستند. نگارنده تلاش کرده است در قالب تحلیلی یک‌دست، جایگاه ساختاری تمام سازه‌های مرتبط با موضوع این مقاله را براساس رویکرد کمینه‌گرا در نمودار درختی نشان دهد. از جمله مواردی که در این خصوص تحلیل شده گروه مالکیت، گروه حرف اضافه و گروه کمی‌نما در ز...

full text

بررسی تضمن حرف ربط امّا در زبان فارسی

پژوهش حاضر به بررسی معنای تضمنی «امّا» در زبان فارسی پرداخته است. پرسش اصلی تحقیق این است که آیا تضمن حاصل شده از جمله توسط فارسی زبانان، صرفاً بوسیلۀ حرف ربط «امّا» تعیین می‌گردد یا محتوای گزاره‌ها نقش اصلی در ایجاد این تضمن دارد. در این تحقیق از دو آزمایش استفاده شد. برای آزمایش اول، پرسشنامه‌ای شامل 24 داستان کوتاه تهیه شد که هریک از این داستان‌ها نهایتاً دارای جمله‌ای با ساختار « p امّا q»  بودن...

full text

مقایسة معانی حرف اضافة «به» در تاریخ بلعمی با حرف جر «باء» در زبان عربی

فارسی زبانان تا چند قرن اخیر توجّه زیادی به نگارش دستور زبان فارسی به‌ویژه در زمینة حروف اضافه و معادل بودن معنای آن با حروف جر زبان عربی نداشتند. به علّت نقش مهمّ این حروف در انتقال معانی مخصوصاً در متون ادبیات کهن فارسی و تفسیری ترجمه‌شده، پژوهشگران با دشواری‌های فراوانی مواجه‌شده‌اند. در زمینة تطبیق معانی حرف اضافة «به» با حرف جرّ «باء»، تحقیق چشمگیری انجام‌نشده‌است. این مقاله به بررسی تطبیقیِ حرف...

full text

روند دستوری‌شدگی حرف اضافة «از» در زبان فارسی

در زبان فارسی امروز، حرف اضافة «از» بر مفاهیم ابزار، روش، سبب، جنس، مالکیت، رابطة کل و جزء، خاستگاه، منشأ، مسیر، جدایی، مقایسه و موضوع دلالت دارد. «از» بازماندة حرف اضافة hača در زبان اوستایی و sacā در زبان سنسکریت است. hača / sacā از ریشة sac /hak به معنی «همراهی کردن» بوده و در زبان فارسی­ میانه و پارتی به­صورت az و až به‌کاررفته است. sacā در زبان سنسکریت بر مفهوم همراهی دلالت داشته و در تحول...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 11

pages  113- 135

publication date 2015-09-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023